poniedziałek, 31 maja 2010

Daugavpils - fotografie




Tuż po przekroczeniu granicy litewsko-łotewskiej.

 

Katedra św. Piotra.

 

Na deptaku.

 

Katedra św. Piotra.

 

Kamienice przy deptaku. Momentami czułem się tak, jak na deptaku w Białej Podlaskiej, może nieco w Łomży. Ale to tylko za sprawą tylko i wyłącznie architektury, bo atmosfera miasta zupełnie niepodobna, ani do łomżyńskiej, ani bialskopodlaskiej.







 

Katedra św. Piotra.

 

Mauzoleum żołnierzy Armii Czerwonej.

 

Daugava, czyli Dźwina.

 

Urokliwy zakątek. Choć był to początek maja drzewa niemal jeszcze bezlistne, w przeciwieństwie do Wilna i Białegostoku. Wszak to około 150 km na północny wschód od litewskiej stolicy.



 

Socrealsityczny, monumentalny gmach Uniwersytetu, a niegdyś pewnie dom partii.





A o wrażeniach z podróży pisałem tu.

piątek, 28 maja 2010

Grodzisko? Między Sadowem a Suchodoliną



















































O tym interesującym miejscu pisałem w tym oto poście:
Różanystok, św. Jan Bosko, grodzisko i w zasadzie o tym, że nic nie dzieje się przez przypadek
zastanawiąc się nad tym czy jest to prastare grodzisko, miejsce dawnego kultu pogańskiego Bałtów (Jaćwingów, Litwinów), a może Słowian? A może jest to zwyczajne naturalne wzgórze nie kryjące żadnej tajemnicy? Przyjmijmy jednak, że jest to sredniowieczne grodzisko, tak jest dużo ciekawiej.

wtorek, 25 maja 2010

Urban Symphony - muzyka z Estonii


Szykując się do wyprawy do Estonii, jeszcze nieco odległej w czasie, znalazłem taką oto perełkę. Niby nic nowego, bo zespół istnieje od 2007 r., występował na konkursie Eurowizji w Moskwie w 2009 r., ale że nie śledzę tego typu wydarzeń, więc go do tej pory nie znałem, a szkoda, bo znać naprawdę warto. Swoją drogą, jest to znakomita wizytówka Estonii.

Łagodny, melancholijny, ale zarazem przyprawiający o drżenie duszy głos wokalistki - Sandry Nurmasalu, kojące dźwięki skrzpiec i wiolonczeli; jest w tej muzyce tak charakaterystyczna dla krajów nadbałtyckich melancholijna nuta, która występuje także w twórczości litewskich wokalistek - Jurgi, Ievy Narkute, Aliny Orlovej. Słowem, warto posłuchać.

Грани.Ру // Мнения / Новодворская / Роль пассатижей в Евросоюзе

Грани.Ру // Мнения / Новодворская / Роль пассатижей в Евросоюзе

poniedziałek, 24 maja 2010

2010

Takiego roku chyba nikt się nie spodziewał. Tragedie narodowe, ogólnoludzkie, przeplotły się z prywatnymi niepowodzeniami, których w żaden sposób ze sobą zestawiać nie zamierzam, bo byłoby w tym coś bluźnierczego i śmiesznego zarazem. Najpierw 10 kwietnia niewiarygodna wręcz katastrofa pod Smoleńskiem, później - po dwóch tygodniach - śmierć osoby bliskiej, może nawet bliższej niż rodzina; dalej poważne problemy w jednej z prac, jakich jeszcze nigdy doatąd nie doświadczyłem, a teraz jeszcze niewyobrażalna powódź, o rozmiarach i skali zniszczeń dużo większej niż ta przyniesiona przez powódź z 1997 r. nazywaną powodzią tysiąclecia.

Gdybym żył w średniowieczu, a może jeszcze nawet w dwudziestoleciu międzywojennym, to pewnie wieściłbym już nadchodzący koniec świata, a tak będąc nieodrodnym dzieckiem przełomu wieków, mogę tylko czynić starania, by doszukać się w tym jakiegoś sensu.

Ale na razie jest jeszcze za wcześnie, jeszcze nie potrafię tego wszystkiego w sobie poukładać. Z czasem pewnie uda mi się ta sztuka, może za miesiąc, może dwa, do tej pory zawsze się udawało. A może to całe racjonalizowanie jest funta kłaków warte? Może to tylko umiejętność oszukiwania samego siebie, bo tak naprawdę sensu i żadnego celu w tym nie ma i być nie może?

wtorek, 18 maja 2010

Niedzielna prezentacja wszystko mi wyjaśniła

Jakie to wielkie i prawdziwe szczęście, że mamy warstwę przywódczą narodu, która wszystko wyjaśnić biednemu szaraczkowi potrafi! I że wreszcie zechciała powrócić do swojej naturalnej, tradycją uświęconej roli! Z własnej, nieprzymuszonej woli! Ta niedzielna prezentacja wszystko mi wyjaśniła.

My tu na wschodzie, lud prosty, w kufajakch i gumiakach po bagnach i bezdrożach brodzimy, w ziemiankach siedzimy, ale telewizje mamy. I jak to dobrze wiedzieć, że w tych telewizjach są nasi przyjaciele, w jednej, w drugiej, czuwają, by krzywda nam się nie działa i bronią nas od złego. Tylko ta telewizja publiczna przechera jedna, na słuszną stronę przejść nie chce, niechby i ona naszym przyjacielem została! Ale nie, ona rogi pokazywać musi!

Tak czy owak, nareszcie pojąłem mój błąd! Jak mogłem dać się tak złemu opętać?! Bo charyzmę to on i ma, jak to zły, wiadomo, ale jak mogłem nie dostrzegać, że to jawny psychopata! Niby zwięrzęta lubi, zwłaszcza futerkowe, ale kto go tam wie, co on z nimi robi? Ojcem nigdy nie był, a destrukcją się tylko para. Że też ja tego wcześniej nie widziałem! O jakiż byłem zaślepiony! Jaki nieroztropny! A teraz łuski mi z oczu opadły. Teraz już wiem! Zbroić się trzeba, bo wojnę domową mamy! Pospolite ruszenie zwołano, szykować się czas! Lud tu ci u nas do walki za ojczyznę skory! Za wolność waszą i naszą! Szable w dłoń! Koniec z tą plagą! Koniec z tą zgrają, watahą! Wyrąbmy drogę jedynemu sprawiedliwemu, który będzie łączył, a nie dzielił, człowiekowi umiaru, wielkiej mądrości i odpowiedzialności! On językiem miłości bombardował nas będzie, a nie językiem podziałów, zapiekłości i złości! Dość już tego sączenia jadu!

Że też tego nie rozumiałem wcześniej! Że też dopiero teraz na oczy przejrzałem! A tylu mówiło już wcześniej, że to niemożliwe, by tak wielu rozsądnych ludzi się myliło! Trzeba mi było wcześniej pójść za ich głosem. Jakie to szczęście, że wreszcie ci ojcowie narodu przemówili z taką otwartością i siłą! Zrozumiałem wreszcie wagę przyjaźni, zwłaszcza w mediach. Zrozumiałem też, że tak naprawdę liczy się nade wszystko ciepła woda w kranie, którą tylko jeden zapewnić nam może. Już nie będę musiał się wstydzić za granicą, że jestem przybyszem z Bantustanu, już nikt nie sprowadzi mego kraju do poziomu Ruandy i Burundi. Polityką zagraniczną zajmą się wreszcie w pełni profesjonalni dyplomaci, a nie dyplomatołki.

My, tu na wschodzie, nie chcemy już dłużej być bydłem, piątym kołem u wozu, mięsem armatnim jednej czy drugiej partii! Już teraz wiemy jak mamy postępować. Ale cóż my maluczcy poczęlibyśmy sami, bez Was – warstwo przywódcza narodu! Czy wiedzielibyśmy o tym, że to tylko zwolennicy tego wielkiego destruktora buszują po Internecie i w sposób niewybredny, barbarzyński atakują ludzi, którym z ich samej natury więcej wolno?

A kto jeszcze nie pojął wagi tego, co się obecnie w naszym kraju dokonuje, niech się wreszcie w głos ludzi wielkich, ludzi wielu zasług, wsłucha, oni wszak mylić się nie mogą. I niech pamięta o tym, że przyzwoitym być warto, pewnie, jak najbardziej, ale gdy wyjątkowa sytuacja tego wymaga – przypominać po raz drugi o tym, że wojnę domową mamy, chyba już nie trzeba -przyzwoitość na bok odłożyć można, a wręcz trzeba! Tego teraz ojczyzna od nas żąda!

Jeszcze raz pokornie dziękuję Wam Ojcowie Narodu, że daliście mnie, szaraczkowi i wielu innym maluczkim szansę, byśmy zrozumieli swój błąd. Już teraz będziemy z Wami! I z partią! Będziemy jednością na zawsze! A nasz i wasz ojciec niech prowadzi nas do świetlanej przyszłości, do dróg szerokich, autostrad kraj wszerz i wzdłuż przecinających, Intenretu szerokopasmowego w każdej zagrodzie, kraju uczciwych i kompetentnych urzędników, przejrzystych procedur, solidarności prawdziwej, a nie tej cynicznej, do kraju powszechnej miłości i życzliwości, który tylko jedna siła zbudować może!

A już tak na koniec, to chciałbym nieśmiało zagaić, może, by tak za to skormne nasze poparcie mnie i kilku kolegom jakieś skormne posadki się znalazły? Nie! Nie! Nie to, żebym uzależniał nasze poparcie od wzajemności! Co to, to nie! Broń cię Pani Boże! Ale gdyby coś się jednak w tej kwestii dało zrobić, to we wdzięcznej pamięci Was Ojcowie Narodu mieć będziemy.

środa, 12 maja 2010

Daugavpils, Dyneburg, Dźwińsk

Poniedziałek, 3 maja. Ta podróż dłuży się niemiłosiernie, przez szyby samochodu bez klimatyzacji praży bezlitośnie słońce. Miało być nieco ponad 100 km, a wyszło około 150 km, i dwie i pół godziny jazdy. Utenę omijamy obwodnicą. Teren uroczo, niemal bajkowo pofałdowany, brzozowe i sonowe zagajniki, urokliwe drewniane domki o dwuspadowych dachach, kryte koszmarnym eternitem pozostałym w spadku po modernizacji a la ZSRR. Z Wilna wyjechaliśmy po 8.00, a w Daugavpils, czy jak ktoś woli w Dyneburgu, Dźwińsku, jesteśmy około godziny 11.00.

Przekraczaniu granicy między państwami nie towarzyszą już takie emocje, jak niegdyś w czasie przekraczania granicy między Polską a ZSRR, kiedy to po raz pierwszy jechałem do rodziny na Białorusi, około roku 1988. Miałem wówczas ledwie 12 lat, a jednak groza wjazdu na terytorium odgrodzone drutem kolczastym, zaoraną zoną, strzeżone przez system wież, udzieliła się także mnie. Została co prawda później złagodzona urodą krajobrazów rodem z ballad Mickiewicza, ale nie zapomnę jej nigdy. Tym razem przekraczamy granicę między Litwą i Łotwą, choć nie jest to właściwe słowo, raczej zwyczajnie przejeżdżamy. Za wąską rzeką wita nas monumentalny słup z napisem informującym, iż znajdujemy się na terytorium Republiki Łotewskiej. Po tej stronie droga staje się dużo gorsza, dziurawa jak sito; biegnie prosto jak strzała ku horyzontowi, przecinając łagodnie porozrzucane fantazyjnie wzgórza. Rozpędzamy się pod górę, by na jej szczycie nasze spojrzenia spotkały się z zaciekawionymi spojrzeniami neico znudzonych łotewskich policjantów, a w zasadzie policjanta i policjantki. Są tak zdumieni i znużeni jednocześnie, że odnosimy wrażenie, iż turyści nie są tu zjawiskiem powszechnym.

Dyneburg w swoim klimacie mógłby przypominać nieco Białą Podlaską albo Łomżę, mógłby gdyby nie nachalne sowieckie rozplanowanie tego chaotycznego miasta. Kilkanaście kamienic z XIX i początku XX wieku, cudem ocalałych, noszących znamiona rosyjskiego, imperialnego stylu, w niektóych dostrzegamy trochę klasycyzmu, jako żywo przypominają mi te widziane w rynku czy przy deptaku w Białej Podlaskiej i w Łomży.

Deptak od strony Dźwiny zamyka rozległy plac, jakby stworzony do defilad i zakończeń pochodów pierwszomajowych, tuż za nim, oddzielony torami tramawajowymi rozłożył się skwer z fontanną i mauzoleum poświęconym żołnierzom Armii Czerwonej. I mauzoleum, rzeczywiście robi wrażenie, smukłe słupy, stojące karnie jak żołnierze w szeregu, budzą respekt. Drzewa w parku - w przeciwieństwie do drzew w Wilnie nie zazieleniły się jeszcze w pełni, a wobec Białegostoku, mam wrażenie, jakbym się cofnął co najmniej o miesiąc w czasie, ledwie rozwinięte - a i to nie wszędzie - wątłe listki nawet nie szemrzą na wietrze. Wieje też chłodny wiatr od rzeki, i temperatura jest o dobrych kilka stopni niższa niż w Wilnie. Musiałem wrócić do samochodu po sweter, bo marzłem niemiłosiernie.

Na ulicach słychać głównie język rosyjski, kolega gdzieś wyczytał, że Rosjanie stanowią 50 % mieszkańców miasta. Łotewski słszymy dopiero w parku, rozmawiają w nim dwie urocze dziewczęta siedzące na ławce obok nas. Obok parku dostrzegamy kilka secesyjnych kamienic, które przypominają mi kamienice białostockich fabrykantów, przechodzimy mimo nich zmierzając w stronę rzeki. Przez tunel pod ruchliwą szosą wychodzimy na brzeg Dźwiny, płynącej wyjątkowo szeroko, jest dużo szersza niż Bug, może nawet tak rozległa, jak Wisła w Warszawie. Tu znowu słyszymy język łotewski, dwóch około dwudziestoletnich chłopców żywo omawia jakieś tematy, ale nie mamy pojęcia jakie. Wokół jest szaro, ponuro, walają się porozrzucane śmieci, butelki, papiery, jakieś szczątki ubrań, opakowania i nie wiadomo co jeszcze. Wracamy do centrum, tym razem ulicą, wzdłuż której z jednej strony ciągną się piętrowe kamienice z czerwonej cegły, a po drugiej dostrzegamy skwerek z przedzierajacym się między drzewami blokiem z cegły, z lat 70-tych, ale całkiem przyjemnym, przytulnym, ładnie musi wyglądać, gdy tonie w zieleni drzew skweru, ale teraz jest na to jeszcze za wcześnie.

Za skrzyżowaniem wyłania się monumentalna, ponura, szarobura socrealistyczna budowla, tak jakby dawny dom partii komunistycznej w połączeniu z siedzibą KGB. Znowu wychodzimy na obszerny plac, od frontu czytamy napis informujący, iż mieści się tu Uniwersytet, a sam budynek został wzniesiony w 1956 r. Przy fontannie bawi się kilkuletni chłoczyk, którego tata rozmawia ze spotkanymi na ławeczce znajomymi w języku łotewskim. Wszyscy, gdzie byśmy się nie ruszyli, przyglądają się nam z zainteresowaniem, 4 osoby pałętajace się z aparatami, ubrane tak, jakby oczekiwały, iż zastaną tu lato, muszą budzić zaciekawienie. Chcemy wejść do środka, ale drzwi są zamknięte. Zastanawiamy się co jest tego przyczyną, bo my mamy akurat tego dnią święto Konstytucji 3 Maja (my to jest troje Polaków i jeden Słowak, który świętował razem z nami), a Łotysze? Wszak to poniedziałek, tutaj akurat dzień pracujący.

Z placu uniwersyteckiego dostrzegamy niewielką cerkiewkę w skwerze, za torami tramwajowymi, które przecinamy w miejscu oczywiście niedozwolonym. Zaglądamy do wnętrza przez uchylone drzwi, pani, która sprząta zaprasza nas po rosyjsku do środka i prosi swoją koleżankę sprzedającą w cerkiewnym sklepiku, by nam opowiedziała historię świątyni. Korpulentna kobieta, z uśmiechem, niezwykle życzliwie i żywo opowiada nam dzieje cerkwi, która - jak się okazało - została zbudowana w miejscu dawnej, dużo większej, zburzonej przez komunistów w latach 50-tych lub 60-tych ubiegłego już wieku. Rzecz to zrozumiała sama przez się, w sowieckiej przestrzeni, w sąsiedztwie domu partii, otwartych wielkcih przestrzeni, miejsca na zabobon być nie mogło. Dostajemy od naszej przewodniczki po kilka pocztówek ze zdjęciami nieistniejącej już cerkwi, i zasmuceni, że nie zdążymy obejrzeć wszystkiego, co zamierzaliśmy, zbieramy się do drogi powrotnej. Jest godzina 13.00, na 20.00 musimy być w Białymstoku, a przed nami ponad 450 km drogi.

Z początku miałem wrażenie, że Daugavpils jest takim miejscem na Ziemi, do którego nie będę chciał już wracać. To wymieszanie pseudonowoczesności w postaci kiczowatych centrów handlowych rodem z USA, socrealistycznych przestrzeni i gmachów, secesji, kamienic w stylu imperialnym, było nie do zniesienia. Nic nie zostało z klimatu miasta założonego przez rycerzy Zakonu Kawalerów Mieczowych. A jednak wiem, że tu jeszcze kiedyś wrócę. Teraz chciałem poczuć klimat jakby mitycznego miejsca, niedaleko stąd na południe leżą Postawy i Głębokie, już za granicą, za granicą, której swobodnie przekroczyć nie można, choć to przecież rzut kamieniem, miejsca narodzin, życia, odejść wielu członków mojej rodziny ze strony mamy. Tam też się kiedyś pojawię.

Puszcza Knyszyńska - wspomnienia - część 17

Puszcza Knyszyńska, zaczynająca się już na północnych i wschodnich rogatkach Białegostoku, swoją szatą roślinną, ukaształtowaniem terenu prz...